ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Ο Καρκίνος του Πνεύμονα είναι μία σοβαρή ασθένεια που προκαλεί την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη ανώμαλων κυττάρων στους πνεύμονες.

Σύμφωνα με τα διεθνή στατιστικά δεδομένα, περίπου το 85% των περιπτώσεων σχετίζεται με το κάπνισμα. Στην Ελλάδα μόνο, κάθε χρόνο καταγράφονται 10.000 νέα περιστατικά, ενώ σε ολόκληρο τον κόσμο 2,2 εκατομμύρια. Επίσης, ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Στον αντίποδα, αξίζει να σημειωθεί ότι εφόσον ο Καρκίνος του Πνεύμονα διαγνωστεί εγκαίρως, δηλαδή στα πρώιμα στάδια, τότε η επιβίωσητου ασθενούς αυξάνεται κατά 60%.

Οι καρκινικοί όγκοι μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία των πνευμόνων, προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα και άλλες σοβαρές επιπλοκές. Ο Καρκίνος του Πνεύμονα είναι η δεύτερη πιο κοινή μορφή καρκίνου παγκοσμίως και διακρίνεται σε 2 κύριους τύπους:

1. Μη Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (NSCLC): Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τύπος που αφορά το 80% των περιπτώσεων. Εξελίσσεται πιο αργά και αντιμετωπίζεται συνήθως με χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.
2. Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (SCLC): Ο τύπος αυτός αναπτύσσεται γρήγορα και συχνά εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος. Συνήθως αντιμετωπίζεται με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία, ενώ αφορά περίπου το 20% των περιστατικών.
   
   

Παράγοντες Κινδύνου και Πρόληψη

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Κάπνισμα: Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για Καρκίνο του Πνεύμονα, με το 85% των περιπτώσεων να σχετίζονται με το κάπνισμα. Είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι με τον όρο κάπνισμα εννοείται και η παθητική μορφή του, δηλαδή άνθρωποι που δεν καπνίζουν αλλά περνούν πολλές ώρες σε κλειστά περιβάλλοντα όπου άλλοι άνθρωποι καπνίζουν.
• Έκθεση σε ρύπους και ακτινοβολία: Η ατμοσφαιρική ρύπανση, ο αμίαντος και άλλες τοξικές ουσίες, καθώς επίσης και η ιονίζουσα ακτινοβολία, αυξάνουν τον κίνδυνο.
• Οικογενειακό ιστορικό: Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό Καρκίνου του Πνεύμονα, τότε υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλωθεί
• Ηλικία: Ο Καρκίνος του Πνεύμονα συναντάται συχνότερα σε άτομα άνω των 55 ετών.
  
  

Συμπτώματα του Καρκίνου του Πνεύμονα

Τα συμπτώματα του Καρκίνου του Πνεύμονα είναι διάφορα και δυστυχώς πολλές φορές δεν γίνονται αντιληπτά παρά μόνο όταν ο καρκίνος έχει εξελιχθεί. Συχνά, συμπτώματα όπως ένας επίμονος βήχας, απώλεια βάρους χωρίς συγκεκριμένο λόγο ή ένας πόνος στην πλάτη ή στο στήθος, δεν κινητοποιούν τον ασθενή με αποτέλεσμα η νόσος να προχωράει και να γίνεται ακόμη και μεταστατική.

Τα περισσότερα περιστατικά σε πρώιμο στάδιο εντοπίζονται τυχαία, μολονότι η αξονική τομογραφία σε ανθρώπους υψηλού κινδύνου μπορεί να βοηθήσει τον ιατρό να εντοπίσει τη βλάβη στην αρχή της, δίνοντας έτσι στον ασθενή να ακολουθήσει ριζική θεραπεία και να επιτευχθεί η ίαση.

Σε κάθε περίπτωση, όταν εκδηλώνονται συμπτώματα, αυτά συνήθως συνοψίζονται ως εξής:

• Βήχας που δεν υποχωρεί ή βήχας με αίμα.
• Δύσπνοια ή πόνος στο στήθος.
• Απώλεια βάρους χωρίς προφανή αιτία.
• Κόπωση και γενική αδυναμία.
• Πυρετός και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αναπνευστικού.
• Ανορεξία
• Πόνος στα οστά
• Βραχνάδα στη φωνή
• Έντονη δύσνοια

 Κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα μαρτυρούν ότι η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και συχνά υποδηλώνουν ότι πρόκειται για μεταστατική νόσο.

Θεραπευτικές Επιλογές

Η θεραπεία για τον Καρκίνο του Πνεύμονα εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου, το στάδιο της νόσου και την γενική κατάσταση του ασθενούς. Είναι γεγονός ότι οι θεραπείες συνεχώς εξελίσσονται τα τελευταία χρόνια στοχεύοντας την ίαση κάποιων εκ των ασθενών που διαγιγνώσκονται είτε σε πρώιμο στάδιο είτε με τοπικά εκτεταμένο καρκίνο. Ταυτόχρονα, οι νέες θεραπείες επιδιώκουν επίσης να μετατρέψουν αυτόν τον τύπο καρκίνου σε χρόνια νόσο, προσφέροντας περισσότερη και καλύτερη ποιότητα ζωής σε όσους διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο.

Καινοτόμα φάρμακα χορηγούνται σήμερα στα αρχικά στάδια ως μια πρώτη γραμμή θεραπείας πριν το χειρουργείο ή ως θεραπεία συντήρησης μετά από ριζική θεραπεία, δηλαδή έπειτα από χειρουργική εξαίρεση ή συνδυασμό χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.

Τέτοιες θεραπείες στην Ελλάδα έχουν μεγάλο κόστος, αλλά οι ασθενείς μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση είτε μέσω ΕΟΠΥΥ είτε με τη συμμετοχή σε κλινικές μελέτες, στην περίπτωση που πρόκειται για εκκολαπτόμενο θεραπευτικό πρωτόκολλο.

Με τα σημερινά δεδομένα υπάρχουν 5 κύριες θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες είναι οι εξής:

1. Χειρουργική Επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθως μια επιλογή για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, όταν ο όγκος είναι περιορισμένος και δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος. Η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση του όγκου ή, σε πιο προχωρημένα στάδια, την αφαίρεση τμήματος του πνεύμονα.
   • Αποτελεσματικότητα: Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προσφέρει πλήρη ίαση σε πρώιμα στάδια.
   • Παρενέργειες και αποκατάσταση: Μπορεί να περιλαμβάνει πόνο, αναπνευστικά προβλήματα και μειωμένη ικανότητα αναπνοής, ιδιαίτερα μετά από αφαίρεση μεγάλου τμήματος του πνεύμονα.
     
     
2. Χημειοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή να περιορίσει την ανάπτυξή τους, είτε μετά από χειρουργική επέμβαση είτε σε προχωρημένα στάδια. Χρησιμοποιούνται φάρμακα που κυκλοφορούν στο αίμα και σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα σε όλο το σώμα.
   • Αποτελεσματικότητα: Η χημειοθεραπεία μπορεί να επιβραδύνει την πρόοδο της νόσου και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
   • Παρενέργειες: Ναυτία, αδυναμία, απώλεια μαλλιών, ευαισθησία σε λοιμώξεις και κόπωση.
     
     
3. Ακτινοθεραπεία: Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτινοβολία για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύρια θεραπεία για μικρούς όγκους ή ως επικουρική θεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση.
   • Αποτελεσματικότητα: Πολύ αποτελεσματική για να περιορίσει τον όγκο και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
   • Παρενέργειες: Κόπωση, δερματικά προβλήματα, πονόλαιμος και δυσκολία στην κατάποση.
     
     
4. Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία είναι μια νέα θεραπευτική προσέγγιση που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος, βοηθώντας τον να αναγνωρίσει και να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα.
   • Αποτελεσματικότητα: Δείχνει μεγάλη υπόσχεση για τη θεραπεία προχωρημένων σταδίων καρκίνου του πνεύμονα, ειδικά όταν δεν υπάρχουν άλλες επιλογές.
   • Παρενέργειες: Κούραση, εξανθήματα, φλεγμονές και λοιμώξεις.
     
     
5. Στοχευμένη Θεραπεία: Η στοχευμένη θεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένα γενετικά χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων. Αυτό επιτρέπει πιο εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία.
   • Αποτελεσματικότητα: Πολύ αποτελεσματική σε συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις.
   • Παρενέργειες: Μπορεί να προκαλέσει δερματικά εξανθήματα και διαταραχές στην πίεση του αίματος.

Εξελιγμένα ιατρικά μηχανήματα στο «οπλοστάσιο» ιατρών και ασθενών

 Στη σύγχρονη ιατρική, τα εξελιγμένα μηχανήματα συμβάλλουν τα μέγιστα στην ακριβή διάγνωση και θεραπεία του Καρκίνου του Πνεύμονα:

• CT και PET-CT σαρώσεις: Χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του καρκίνου, την ανίχνευση μεταστάσεων και την παρακολούθηση της θεραπείας.
• Ρομποτική χειρουργική: Μειώνει δραστικά την επεμβατικότητα στις χειρουργικές επεμβάσεις, συρρικνώνει τον χρόνο αποθεραπείας και μεγιστοποιεί την ακρίβεια των κινήσεων του Χειρουργού, μεγιστοποιώντας έτσι τα οφέλη της χειρουργικής θεραπείας.
• Linear Accelerators (Μηχανήματα Ακτινοθεραπείας): Παρέχουν ακτινοβολία με εξαιρετική ακρίβεια διασφαλίζοντας έτσι την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων και τη διάσωση των υγιών ιστών.

Η πρόληψη σώζει ζωές

Καθώς ο Καρκίνος του Πνεύμονα θεωρείται «σιωπηλή» νόσος, λόγω της ελλιπούς αξιολόγησης των συμπτωμάτων στα πρώτα στάδια, η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη θεραπεία.

Η διακοπή του καπνίσματος, σε κάθε του μορφή, η αποφυγή έκθεσης σε ρύπους και ιονίζουσα ακτινοβολία, σε συνδυασμό με τακτική σωματική άσκηση και υγιεινή διατροφή, μειώνουν αποδεδειγμένα τον κίνδυνο εμφάνισης Καρκίνου του Πνεύμονα.