ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Οι Όγκοι του Εγκεφάλου είναι μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συχνότερα οι Νευροχειρουργοί. Διακρίνονται σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς, δηλαδή πηγάζουν είτε από τον ίδιο τον εγκέφαλο και τα περιβλήματά του είτε αποτελούν αποτέλεσμα μεταστάσεων άλλων τύπων καρκίνου που έχουν προηγηθεί σε άλλα σημεία του σώματος.

Οι πρωτοπαθείς Όγκοι του Εγκεφάλου μπορούν να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις, ενώ οι δευτεροπαθείς είναι εκ φύσεως κακοήθεις.

Συμπτώματα

Ο εγκέφαλος αποτελεί το όργανο που είναι υπεύθυνο για κάθε απλή ή σύνθετη λειτουργία του ανθρώπου. Δίνει τις εντολές για καθημερινές κινήσεις, όπως το περπάτημα, για πιο σύνθετες διαδικασίες όπως η ομιλία, για αυτόματες λειτουργίες, όπως η αναπνοή και ταυτόχρονα είναι ο αρμόδιος για τη λειτουργία των 5 αισθήσεων, της μνήμης, της προσωπικότητας του ανθρώπου και των συναισθημάτων.

Όλα αυτά επιτυγχάνονται χάρη σε ένα δαιδαλώδες δίκτυο νευρώνων το οποίο διακομίζει αμφίδρομα τα μηνύματα από τον εγκέφαλο προς τα υπόλοιπα όργανα. Επίσης, ορισμένα νεύρα συνδέουν κατευθείαν τον εγκέφαλο με άλλα μέρη του κεφαλιού, ενώ ο νωτιαίος μυελός είναι ο ενδιάμεσος κρίκος της σύνδεσης εγκεφάλου και άκρων. Μέσα στον εγκέφαλο και στον νωτιαίο μυελό, τα νευρικά κύτταρα περιβάλλονται από τη γλοία με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η καλή λειτουργία τους.

Σε αυτό το πλαίσιο, όταν αναπτύσσεται όγκος στον εγκέφαλο, το πιο κοινό σύμπτωμα είναι το νευρολογικό έλλειμμα, το οποίο επιδεινώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Στην πράξη το νευρολογικό έλλειμμα μεταφράζεται σε διαταραχές στην ομιλία ή στην κατανόηση του λόγου, σε επίμονο και επιδεινούμενο πονοκέφαλο, σε επιληπτικά επεισόδια, σε αδυναμία σε κάποιο άκρο, καθώς επίσης και σε μερική απώλεια συνείδησης. Επιπλέον, οι όγκοι υπόφυσης ενδέχεται να εκδηλωθούν με ενδοκρινολογικές διαταραχές.

Διάγνωση Όγκων Εγκεφάλου

Σε πολλούς ασθενείς η ανίχνευση του όγκου γίνεται τυχαία κατά τη διάρκεια απεικονιστικής εξέτασης για άλλο ιατρικό λόγο. Γενικώς όμως, η πρώτη διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία. Βέβαια, η μαγνητική τομογραφία με σκιαγραφικό είναι μια δεύτερη απαραίτητη διαγνωστική εξέταση για την οριστικοποίηση της διάγνωσης και κυρίως για το εύρος της βλάβης.

Αντιμετώπιση και θεραπεία Όγκων Εγκεφάλου

 Κάθε περιστατικό Όγκου Εγκεφάλου απαιτεί τη συνδρομή εξειδικευμένης και έμπειρης ιατρικής ομάδας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί συνολικά και με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα. Η ομάδα αυτή πρέπει να αποτελείται από εξειδικευμένους Νευρολόγους, Νευροογκολόγους, Ακτινολόγους, οι οποίοι διαθέτουν τη γνώση των βασικών πρωτοκόλλων, ώστε μέσα από τη συνεργασία τους να καταρτίζουν το θεραπευτικό πλάνο διασφαλίζοντας το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Χειρουργική αφαίρεση

Καθώς η χειρουργική αφαίρεση αποτελεί την καλύτερη ένδειξη για πολλούς τύπους Όγκων Εγκεφάλου, είναι εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω ο Χειρουργός να είναι πλήρως καταρτισμένος στις νέες μεθόδους, οι οποίες εδώ και μερικά χρόνια ελαχιστοποιούν τις πιθανότητες βλάβης υγιούς ιστού και κατά συνέπεια πολλά μετεγχειρητικά προβλήματα και αναπηρίες. Ταυτόχρονα, με τις νέες χειρουργικές τεχνικές είναι εφικτή πλέον η αφαίρεση σύσσωμων των όγκων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου οι Όγκοι Εγκεφάλου εντοπίζονται σε ευαίσθητες περιοχές, όπως τα κέντρα του λόγου, τότε μπορούν να αξιοποιηθούν νέες μέθοδοι με στόχο την περαιτέρω ελαχιστοποίηση της πρόκλησης βλάβης στο νευρολογικό σύστημα. Τέτοιες μέθοδοι και τεχνικές είναι η Χαρτογράφηση Εγκεφάλου και η Κρανιοτομία, δηλαδή η αφαίρεση του όγκου με τον ασθενή σε κατάσταση εγρήγορσης. Ειδικά με την τελευταία, ο Νευροχειρουργός μπορεί να εντοπίσει με πλήρη ακρίβεια τις λειτουργικές περιοχές ώστε να τις προστατέψει αποφεύγοντας τραυματισμούς κατά την αφαίρεση των νεοπλασιών.

Μετεγχειρητικά, η αποκατάσταση του ασθενούς μπορεί να περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία και λογοθεραπεία, για την επαναφορά της λειτουργικότητας.

Ακτινοθεραπεία

 Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται για τη συρρίκνωση των όγκων ή για την εξάλειψη υπολειμμάτων μετά τη χειρουργική επέμβαση. Οι πιο κοινές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

• Εξωτερική ακτινοβολία, που στοχεύει τον όγκο με ακτίνες υψηλής ενέργειας.
• Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική (Gamma Knife), που προσφέρει υψηλή ακρίβεια και ελαχιστοποιεί την έκθεση στους γύρω ιστούς. Παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, ερυθρότητα του δέρματος και απώλεια μαλλιών στην περιοχή εφαρμογής.

Χημειοθεραπεία

 Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα για την καταστροφή ή την επιβράδυνση της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων. Συνήθως χορηγείται σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία και περιλαμβάνει:

• Ενδοφλέβια ή από του στόματος χορήγηση.
• Πιθανές παρενέργειες, όπως ναυτία, κόπωση και αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων.
• Παρακολούθηση για την προσαρμογή της δόσης ανάλογα με την ανταπόκριση του ασθενούς.

Ανοσοθεραπεία

 Η ανοσοθεραπεία ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων. Περιλαμβάνει:

• Αναστολείς σημείων ελέγχου (Immune Checkpoint Inhibitors).
• Εμβόλια τύπου mRNA κατά του όγκου, τα οποία επαναπρογραμματίζουν το ανοσοποιητικό για να επιτεθεί στον όγκο. Οι παρενέργειες ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν φλεγμονώδεις αντιδράσεις.

Εν κατακλείδι, οι Όγκοι Εγκεφάλου αποτελούν μια πολύπλοκη κατηγορία καρκίνων με ποικίλες προσεγγίσεις διάγνωσης και θεραπείας. Σε κάθε περίπτωση όμως, η έγκαιρη διάγνωση και η εξατομικευμένη θεραπεία που σχεδιάζεται από εξειδικευμένη και έμπειρη ιατρική ομάδα είναι καθοριστικής σημασίας για την καλύτερη δυνατή πρόγνωση. Την ίδια ώρα, συνεχίζεται η έρευνα για την ανάπτυξη νέων και πιο αποτελεσματικών θεραπειών, δίνοντας ελπίδα στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.