ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Με τον όρο καρκίνοι του ουροποιητικού συστήματος εννοούνται οι καρκίνοι των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και του προστάτη. Αυτές οι μορφές καρκίνου επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και διαφέρουν μεταξύ τους όσον αφορά τα αίτια, τα συμπτώματα και τις θεραπείες. Τα στοιχεία που τους συνδέουν όμως, είναι η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία διότι έχουν καθοριστική σημασία για τη βελτίωση της πρόγνωσης του ασθενούς.

Στατιστικά Στοιχεία

Τι δείχνουν όμως τα στοιχεία της διεθνούς βιβλιογραφίας για τους καρκίνους του ουροποιητικού συστήματος; Πόσο συχνοί είναι και ποια είναι τα διακριτά χαρακτηριστικά του καθενός;

• Καρκίνος Νεφρών: Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, ο Καρκίνος των Νεφρών αποτελεί περίπου το 2-3% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, με τους άνδρες να επηρεάζονται συχνότερα από τις γυναίκες.
• Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης: Είναι ο 10ος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως. Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου.
• Καρκίνος Προστάτη: Είναι ο δεύτερος πιο κοινός καρκίνος στους άνδρες παγκοσμίως και η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες σε πολλές χώρες.

Καρκίνος Νεφρών

 Συμπτώματα

Ο Καρκίνος των Νεφρών δεν συνηθίζει να δίνει συμπτώματα, παρά μόνο όταν έχει εξελιχθεί και φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Τα πιο κοινά συμπτώματα, κάποια εκ των οποίων υποδηλώνουν εξελιγμένη νόσο, είναι τα ακόλουθα:

• Αίμα στα ούρα (αιματουρία)
• Πόνος στη μέση ή στο πλευρό που δεν υποχωρεί
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Πυρετός χωρίς προφανή αιτία
• Αίσθημα κόπωσης
• Ψηλαφητή μάζα
• Αδυναμία
• Ναυτία
• Εφίδρωση κατά τη διάρκεια της νύχτας

Διάγνωση

Η διάγνωση του Καρκίνου των Νεφρών συνήθως περιλαμβάνει:

• Υπερηχογράφημα και αξονική τομογραφία: Για τον εντοπισμό όγκων.
• Μαγνητική τομογραφία (MRI): Χρησιμοποιείται για λεπτομερή απεικόνιση.
• Βιοψία νεφρού: Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.
• Εξετάσεις αίματος και ούρων: Για την ανίχνευση ανωμαλιών.

Θεραπεία

• Χειρουργική επέμβαση:
  • Περιλαμβάνει τη μερική ή ριζική αφαίρεση του νεφρού (νεφρεκτομή), του σύστοιχου επινεφριδίου και των λεμφαδένων.
  • Η διαδικασία γίνεται λαπαροσκοπικά ή με ανοιχτή χειρουργική ή ρομποτικά.
  • Αποτελεσματικότητα: Υψηλή σε αρχικά στάδια.
  • Ακρίβεια: Εξαρτάται από την εμπειρία του χειρουργού και τη χρήση σύγχρονου εξοπλισμού.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για πλήρη ανάρρωση εφόσον η επέμβαση γίνει με την ανοιχτή μέθοδο. Οι λαπαροσκοπικές και ρομποτικές τεχνικές εξασφαλίζουν πολύ μικρότερο πόνο και ταχύτερη περίοδο ανάρρωσης.
    
    
• Ανοσοθεραπεία:
  • Χρήση φαρμάκων που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να καταπολεμήσει τον καρκίνο.
  • Γίνεται με ενέσιμη μορφή ή από το στόμα.
  • Αποτελεσματικότητα: Εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Συνήθως ήπιες παρενέργειες.
    
    
• Στοχευμένη θεραπεία:
  • Χρήση φαρμάκων που επιτίθενται σε συγκεκριμένα κύτταρα του όγκου.
  • Αποτελεσματικότητα: Υψηλή για προχωρημένα στάδια.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Ελάχιστες παρενέργειες.
    
    
• Ακτινοθεραπεία:
  • Εφαρμογή ακτίνων για την καταστροφή καρκινικών κυττάρων.
  • Χρησιμοποιείται συνήθως για την ανακούφιση συμπτωμάτων.
  • Αποτελεσματικότητα: Χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλες θεραπείες.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν κόπωση και ερεθισμό του δέρματος.

Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης

Συμπτώματα

Στην περίπτωση του Καρκίνου της Ουροδόχου Κύστης το βασικό σύμπτωμα που εκδηλώνεται σε όλους τους ασθενείς είναι η αιματουρία. Το αίμα στα ούρα δεν είναι απαραίτητο να διακρίνεται με γυμνό μάτι, αλλά μπορεί να εντοπίζεται μόνο μακροσκοπικά με τη γενική εξέταση ούρων.

Μάλιστα σε αυτόν τον τύπο καρκίνου, η αιματουρία δεν συνεπάγεται πόνο ή άλλη ενόχληση και τις περισσότερες φορές εμφανίζεται από την έναρξη έως το τέλος της ούρησης. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιματουρία είναι διαλείπουσα, δηλαδή συμβαίνει μόνο σε κάποιες από τις φορές που ο ασθενής επισκέπτεται την τουαλέτα. Αυτή η συνθήκη πολλές φορές καθησυχάζει τους ασθενείς, με αποτέλεσμα να καθυστερούν την επίσκεψή τους στον Ουρολόγο και τελικά η νόσος να εξελίσσεται.

Εκτός της αιματουρίας, ο Καρκίνος της Ουροδόχου Κύστης μπορεί να εμφανιστεί και με άλλα συμπτώματα, αν και σπανιότερα:

• Συχνουρία και επιτακτικότητα
• Επίμονο πόνο κατά την ούρηση
• Πόνο ή βάρος στην περιοχή των νεφρών
• Πόνο στη λεκάνη ή τη σπονδυλική στήλη
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις (σε ασθενείς μέσης και μεγάλης ηλικίας)
• Αδυναμία, καταβολή, απώλεια βάρους, ανορεξία

Διάγνωση

Η διάγνωση του Καρκίνου της Ουροδόχου Κύστης μπορεί να επιτευχθεί με τις εξής εξετάσεις:

• Κυστεοσκόπηση: Εξέταση της ουροδόχου κύστης με κάμερα.
• Απεικονιστικές εξετάσεις: Αξονική τομογραφία, υπέρηχος νεφρών, ουροδόχου κύστης και προστάτη ή μαγνητική τομογραφία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
• Δείγματα ούρων: Έλεγχος για καρκινικά κύτταρα με τη μέτρηση βιοδεικτών.
• Αιματολογικός έλεγχος: Γενική αίματος, ουρία και κρεατινίνη ορού, ταχύτητα καθίζησης.

Θεραπεία

• Χειρουργική επέμβαση:
  • Περιλαμβάνει την αφαίρεση όγκου ή της ουροδόχου κύστης (κυστεκτομή).
  • Η διαδικασία μπορεί να είναι ρομποτικά υποβοηθούμενη.
  • Αποτελεσματικότητα: Πολύ υψηλή στα πρώιμα στάδια.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Συχνά απαιτείται προσαρμογή σε νέα μέθοδο ούρησης.
    
    
• Ενδοκυστική θεραπεία:
  • Εισαγωγή φαρμάκων απευθείας στην ουροδόχο κύστη μέσω καθετήρα.
  • Αποτελεσματικότητα: Υψηλή σε μη διηθητικό καρκίνο.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Συνήθως ήπιες παρενέργειες.
    
    
• Χημειοθεραπεία:
  • Χορήγηση φαρμάκων για την καταστροφή καρκινικών κυττάρων.
  • Μπορεί να γίνεται πριν ή μετά τη χειρουργική επέμβαση.
  • Αποτελεσματικότητα: Εξαρτάται από το στάδιο της νόσου.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Παρενέργειες όπως ναυτία και κόπωση.
    
    
• Ανοσοθεραπεία:
  • Ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος για την καταπολέμηση του καρκίνου.
  • Περιλαμβάνει τη χρήση BCG ή νέων ανοσοθεραπειών.
  • Αποτελεσματικότητα: Υποσχόμενα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις.

Είναι κρίσιμο να γίνει ξεκάθαρο ότι ο Καρκίνος της Ουροδόχου Κύστης απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και σωστή παρακολούθηση-καθοδήγηση από τον Ουρολόγο, ώστε να διασφαλιστεί η μακροζωία και η καλή ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν είναι μη-μυοδιηθητικός, χαμηλού ή ενδιάμεσου ρίσκου, τότε ο ασθενή είναι πιθανόν να κερδίσει πολλά και καλά χρόνια ζωής.

Στην περίπτωση ενός επιθετικού μη-μυοδιηθητικού καρκίνου ή στο ενδεχόμενο μυοδιηθητικής μορφής καρκίνου, τότε είναι απαραίτητο να εφαρμοσθεί άμεσα ριζική αντιμετώπιση, προκειμένου ο ασθενής να αποφύγει τις μεταστάσεις και την τοπική επέκταση του καρκίνου.

Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής οφείλει να συμμορφώνεται πλήρως και αμέσως με τις οδηγίες του Ουρολόγου και της Ογκολογικής Ομάδας, ώστε να διασφαλίσει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Καρκίνος του Προστάτη

Ο Καρκίνος του Προστάτη δεν δίνει συμπτώματα στα αρχικά στάδιά του. Όσο περνάει ο χρόνος και η νόσος προχωρά, τότε γίνονται αντιληπτά και τα πρώτα συμπτώματα. Για αυτό είναι μείζονος σημασίας οι άνδρες άνω των 50 ετών και οι νεότεροι που έχουν οικογενειακό ιστορικό, να προβαίνουν σε τακτικό προληπτικό έλεγχο.

Στους περισσότερους ασθενείς, τα πρώτα συμπτώματα αφορούν δυσκολία στην ούρηση, συχνοουρία, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, καύσος στην ουρήθρα κατά την ούρηση, αιματουρία ή αίμα στο σπέρμα και επώδυνη εκσπερμάτωση, καθώς επίσης και λεπτή ακτίνα ούρησης. Όταν η νόσος έχει εξελιχθεί σημαντικά κάνοντας μεταστάσεις, στα συμπτώματα προτίθεται και ο πόνος στα κόκκαλα.

Συμπτώματα

• Συχνουρία, ιδιαίτερα τη νύχτα
• Δυσκολία στην έναρξη ή τη διακοπή της ούρησης
• Ασθενής ή διακεκομμένη ροή ούρων
• Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
• Πόνος στην πλάτη, τους γοφούς ή τη λεκάνη

Διάγνωση

Μετά την πρώτη επίσκεψη στον Ουρολόγο, οι βασικές εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Εξέταση PSA: Μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου στο αίμα.
• Δακτυλική εξέταση: Εξέταση του προστάτη μέσω του ορθού.
• Βιοψία προστάτη: Λήψη δείγματος ιστού για ανάλυση.
• Απεικονιστικές εξετάσεις: Αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία

Ανάλογα με το στάδιο της νόσου, τον τύπο του καρκίνου, η Ογκολογική Ομάδα θα αποφανθεί για το θεραπευτικό μοντέλο το οποίο σχεδιάζεται με βάση τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς.

• Παρακολούθηση:
  • Κατάλληλη για ασθενείς με χαμηλού κίνδυνο καρκίνο.
  • Περιλαμβάνει τακτικές εξετάσεις PSA και βιοψίες.
    
    
• Χειρουργική επέμβαση:
  • Ριζική προστατεκτομή για την αφαίρεση του προστάτη.
  • Γίνεται λαπαροσκοπικά ή με ρομποτική υποστήριξη.
  • Αποτελεσματικότητα: Υψηλή για εντοπισμένο καρκίνο.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Ενδέχεται να περιλαμβάνει προβλήματα ακράτειας ή στυτικής δυσλειτουργίας τα οποία όμως ελαχιστοποιούνται στις περισσότερες περιπτώσεις με την επιλογή της ρομποτικής τεχνικής.
    
    
• Ακτινοθεραπεία:
  • Εξωτερική ακτινοβολία ή βραχυθεραπεία (εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων).
  • Αποτελεσματικότητα: Συγκρίσιμη με τη χειρουργική επέμβαση για πρώιμο καρκίνο.
  • Αποκατάσταση: Ήπιες παρενέργειες, όπως κόπωση ή ερεθισμός του δέρματος.
    
    
• Ορμονοθεραπεία:
  • Μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης για την επιβράδυνση της ανάπτυξης του καρκίνου.
  • Αποτελεσματικότητα: Χρήσιμη σε προχωρημένα στάδια.
  • Μετεγχειρητική αποκατάσταση: Παρενέργειες όπως απώλεια μυϊκής μάζας ή κόπωση.
    
    
• Χημειοθεραπεία και ανοσοθεραπεία:
  • Χρήση φαρμάκων για την αντιμετώπιση προχωρημένου καρκίνου.
  • Αποτελεσματικότητα: Συνήθως σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.
  • Αποκατάσταση: Παρενέργειες όπως ναυτία ή αδυναμία.

Συνολικά, καθώς κάθε καρκίνος του ουροποιητικού διαφέρει από τον άλλον στις αιτίες, στα συμπτώματα και στις θεραπευτικές προσεγγίσεις, έχει μεγάλη σημασία να τονιστεί η αξία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, διότι αυτές θα κρίνουν την επιτυχή έκβαση της αντιμετώπισης της νόσου.

Να θυμάστε, ότι μόλις παρατηρήσετε κάποιο από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, χρειάζεται να αποταθείτε κατευθείαν στον Ουρολόγο σας, ο οποίος είναι ο ειδικός για να αξιολογήσει την περίπτωσή σας και να σας καθοδηγήσει.